นอกจากอันตรายที่เกิดจากโรคภัยไข้เจ็บแล้ว สิ่งที่ควรให้ความสำคัญและเพิ่มความระมัดระวังอย่างมากในการดูแลผู้สูงวัยคือ อุบัติเหตุจากการหกล้ม จากสถิติพบว่าเมื่อผู้สูงวัยมีอายุ 65 ปีขึ้นไป อัตราความเสี่ยงต่อการหกล้มนั้นสูงถึง 28-35% และเมื่ออายุ 70 ปีขึ้นไป สถิติจะเพิ่มขึ้นเป็น 32-42% ทำให้การหกล้มเป็นอีกหนึ่งสาเหตุของอาการบาดเจ็บที่อาจส่งผลร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิตที่เราไม่ควรมองข้าม
อีกสาเหตุสำคัญของการหกล้มมาจากภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อยในผู้สูงวัย ที่มีสาเหตุมาจากการขาดโปรตีนและแคลเซียม ซึ่งเป็นสารอาหารสำคัญที่มีส่วนช่วยเสริมสร้างและชะลอการสลายของมวลกล้ามเนื้อและภาวะกระดูกพรุน เมื่อร่างกายขาดสารอาหารที่มีส่วนช่วยในการเสริมสร้างมวลกล้ามเนื้อ ก็จะทำให้เกิดการอ่อนแรงจนทำให้หกล้มได้ง่าย หรือฟื้นตัวได้ช้าเนื่องจากภูมิคุ้มกันบกพร่อง และหากมีแผลหรืออาการฟกช้ำก็จะเกิดความเสี่ยงของแผลติดเชื้อร่วมด้วย
การหกล้มในผู้สูงวัยเกิดขึ้นได้ง่าย เพราะเมื่ออายุเพิ่มมากขึ้นร่างกายเริ่มเสื่อมถอย มีการสลายของมวลกล้ามเนื้อ อาจเกิดภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อยซึ่งส่งผลต่อการทรงตัวและการใช้ชีวิตประจำวัน โดยสามารถแบ่งปัจจัยความเสี่ยงได้เป็น 2 ประเภท ได้แก่ ความเสี่ยงที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของร่างกายเนื่องจากความเสื่อม เช่น มวลกล้ามเนื้อสลาย เนื่องจากมวลกล้ามเนื้อจะสลายเร็วขึ้นเมื่ออายุมากขึ้น กระดูกพรุนและเปราะแตกได้ง่ายจากการขาดแคลเซียม รวมถึงน้ำหนักตัวที่ลดลงจากการขาดสารอาหาร นอกจากนี้ การเปลี่ยนแปลงด้านสายตาอาจทำให้มองเห็นไม่ชัด และโรคประจำตัวบางอย่างที่มีความเสี่ยงต่อการหกล้มได้ เช่น โรคหลอดเลือดสมอง โรคพาร์กินสัน เป็นต้น
นอกจากนี้ ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม เช่น การจัดสรรพื้นที่ใช้สอยภายในบ้านที่ไม่เอื้อต่อการใช้ชีวิตของผู้สูงวัย มีพื้นที่โล่งน้อย มีสิ่งกีดขวางที่กลายเป็นอุปสรรคในการเคลื่อนไหว พื้นห้องน้ำที่ลื่นและไม่มีราวจับเพื่อพยุงตัว รวมถึงผลข้างเคียงจากยาบางชนิด เช่น ยาต้านซึมเศร้า หรือยานอนหลับ ที่อาจทำให้เกิดอาการมึนงงจนเสียการทรงตัว นำไปสู่การเกิดอุบัติเหตุหกล้ม
การป้องกันและลดอัตราเสี่ยงของการหกล้มในผู้สูงวัย ควรให้ความสำคัญกับการส่งเสริมสุขภาพเบื้องต้น เช่น การออกกำลังกายง่าย ๆ ในช่วงเช้า-เย็น โดยการเดินเล่นรอบบริเวณบ้าน เพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อและสร้างสมดุลร่างกายขณะเคลื่อนไหว การฝึกลุก-นั่งอย่างช้า ๆ เพื่อให้เกิดความเคยชิน และไม่ลุกขึ้นเร็วเกินไปจนทำให้เกิดอาการหน้ามืดและหกล้ม การปรับแผนผังบ้านและพื้นที่ใช้สอยให้สอดคล้องต่อชีวิตประจำวันของผู้สูงวัย เช่น ติดราวเกาะเดิน การติดแผ่นกันลื่น และหลีกเลี่ยงการขึ้นลงบันได หรือใช้อุปกรณ์เสริมเพื่อช่วยลดความเสี่ยงของการหกล้ม เช่น วอล์คเกอร์ หรือไม้เท้าช่วยพยุง
การเสริมสร้างโภชนาการเป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่มีความสำคัญไม่น้อยไปกว่าการออกกำลังกาย เพราะการมีโภชนาการที่ดีเป็นพื้นฐานของการมีร่างกายที่แข็งแรงสมบูรณ์ ผู้สูงวัยจึงควรได้รับสารอาหารหลากหลายครบทั้ง 5 หมู่ในทั้ง 3 มื้ออาหาร หรือพิจารณาเสริมด้วยอาหารสูตรครบถ้วนในรูปแบบของการชงดื่ม ซึ่งเหมาะกับผู้สูงวัยที่ต้องการอาหารที่ย่อยง่าย จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่จะช่วยลดความเสี่ยงของภาวะการขาดสารอาหารในผู้สูงวัย และมีส่วนช่วยในการเสริมสร้างมวลกล้ามเนื้อ
ร่วมกับการรับประทานอาหารหลักให้หลากหลายครบ 5 หมู่ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ อาหารทางการแพทย์ ต้องใช้ภายใต้คำแนะนำของแพทย์
TH.2025.61841.ENS.1 (v1.0)©2025Abbott
อาการกล้ามเนื้อลีบเป็นหนึ่งในอาการที่อาจเกิดขึ้นได้กับผู้ป่วยที่จำเป็นต้องนอนติดเตียงเป็นเวลานาน เนื่องจากไม่ได้เคลื่อนไหวร่างกาย
เมื่อเกิดการเจ็บป่วยและได้รับการรักษาจนอยู่ในระยะฟักฟื้นแล้ว ผู้ป่วยควรได้รับสารอาหารที่ดีมีประโยชน์อย่างครบถ้วนเหมาะสม
ภาวะผู้ป่วยติดเตียงเป็นภาวะที่พบได้ในผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุ ซึ่งเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น หลังการผ่าตัดใหญ่ การป่วยเป็นโรคเรื้อรัง
คุณกำลังจะออกจากหน้าเว็บไซต์ Ensure.co.th นี่เป็นความตั้งใจของคุณหรือไม่? หากใช่คลิก “ตกลง” เพื่อยืนยัน
แต่หากไม่ใช่คลิก “ยกเลิก” หากคุณออกจากหน้านี้ โปรดรับทราบว่า Abbott จะไม่รับผิดชอบต่อเนื้อหาอีกต่อไป
