เมื่อมีอาการเจ็บป่วย หนึ่งภาวะที่สามารถเกิดขึ้นได้คือภาวะเบื่ออาหาร ซึ่งเป็นหนึ่งในผลข้างเคียงของความผิดปกติทางร่างกายและจิตใจที่ส่งผลให้ผู้ป่วยมีความอยากอาหารลดลง ซึ่งภาวะเบื่ออาหารนี้สามารถนำไปสู่อาการอื่น ๆ ได้ เช่น การขาดสารอาหาร น้ำหนักลดจนซูบผอม ไร้เรี่ยวแรง หรือหากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง อาจทำให้อาการเจ็บป่วยนั้นร้ายแรงกว่าเดิม และหากผู้ป่วยมีภาวะเบื่ออาหารในระยะพักฟื้นจะทำให้การฟื้นตัวของร่างกายช้าลง และง่ายต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนอีกด้วย
ภาวะเบื่ออาหารในผู้ป่วยเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น ปัญหาสุขภาพทางกาย เช่น การเบื่ออาหารจากการติดเชื้อหรือการอักเสบตามอวัยวะต่าง ๆ ซึ่งการเบื่ออาหารนี้จะหายไปเมื่อการติดเชื้อหรือการอักเสบได้รับการรักษาจนหายเป็นปกติ นอกจากนี้การเบื่ออาหารอาจเกิดได้จากปัญหาสุขภาพทางจิต ซึ่งถือเป็นหนึ่งในอาการที่สามารถบ่งชี้ถึงกลุ่มอาการทางจิตต่าง ๆ เช่น โรคซึมเศร้า หรือภาวะความเครียด เป็นต้น และยังสามารถเป็นหนึ่งในอาการของโรคบกพร่องทางการกิน และการเบื่ออาหารเนื่องจากผลข้างเคียงของการใช้ยา การใช้ยาบางประเภทในการรักษาอาการเจ็บป่วยอาจมีส่วนทำให้เกิดการเบื่ออาหารได้ ดังนั้น จึงควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์เพื่อปรับปริมาณหรือชนิดยาให้เหมาะสม เพื่อลดความเสี่ยงของภาวะขาดสารอาหาร
การเบื่ออาหารของผู้ป่วยอันเนื่องมาจากปัจจัยเหล่านี้เป็นภาวะที่สามารถรักษาได้ ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและเมนูอาหารให้มีความสอดคล้องต่อสภาวะของร่างกายที่ต่างไปจากปกติ
ช่วงที่ผู้ป่วยอยู่ในระยะพักฟื้นจะเป็นช่วงที่ร่างกายต้องการพลังงานและสารอาหารที่หลากหลายเพียงพอและเหมาะสม การเจ็บป่วยของร่างกายอาจทำให้ผู้ป่วยบางคนมีอาการเบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ทำให้ได้รับพลังงานและสารอาหารไม่เพียงพอ ร่างกายต้องมีการสลายกล้ามเนื้อและไขมันเพื่อนำมาใช้เป็นพลังงาน ประกอบกับระบบต่าง ๆ ในร่างกายกำลังฟื้นฟูและไม่สามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ โดยเฉพาะระบบทางเดินอาหาร ดังนั้น ในระยะแรกอาหารที่รับประทานควรเป็นอาหารอ่อน ๆ ที่ย่อยง่ายและดูดซึมได้เร็ว และควรเลือกรับประทานอาหารได้รับสารอาหารและพลังงานและสารอาหารที่เพียงพอและเหมาะสม ซึ่งจะทำให้ฟื้นตัวได้เร็ว ดังนี้
อาหารที่มีโปรตีนมีคุณภาพดี เพื่อนำไปใช้ซ่อมแซมเนื้อเยื่อและกล้ามเนื้อที่สลายไป สร้างเม็ดเลือดแดง ส่งเสริมการสร้างเม็ดเลือดขาว เพื่อเป็นภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย โดยควรเลือกโปรตีนจากเนื้อสัตว์ เช่น เนื้อไก่ไม่ติดหนัง เนื้อหมูไม่ติดมัน ปลา ไข่ ทะเล และโปรตีนจากพืช เช่น ถั่วเมล็ดแห้ง เต้าหู้ เป็นต้น
อาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตที่ดีมีใยอาหารสูง เนื่องจากคาร์โบไฮเดรตเป็นพลังงานหลักของร่างกาย ส่วนใยอาหาร จะช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดอาการท้องผูก อาหารประเภทนี้ เช่น ข้าว ธัญพืชไม่ขัดสี เช่น ข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ ลูกเดือย ถั่วเมล็ดแห้ง ข้าวโพด ขนมปังโฮลวีต เผือก มัน ฟักทอง
อาหารที่มีโอเมก้า 3 ซึ่งมีส่วนช่วยลดการอักเสบในร่างกายได้ เช่น อาหารทะเลหรือปลาทะเล เช่น ปลาทู ปลาทูน่า ปลาซาร์ดีน ปลากะพง ปลาน้ำจืด เป็นต้น รวมถึงถั่วเมล็ดแห้งต่าง ๆ และเลือกน้ำมันที่ใช้ประกอบอาหารชนิดที่มีกรดไขมันไม่อิ่มตัวสูง ได้แก่ น้ำมันรำข้าว น้ำมันมะกอก น้ำมันคาโนล่า และน้ำมันเมล็ดชา
นมหรือผลิตภัณฑ์จากนมที่มีไขมันต่ำหรือขาดมันเนย รวมทั้งโยเกิร์ตรสธรรมชาติที่จะช่วยให้ร่างกายได้รับโปรตีน แคลเซียม และจุลินทรีย์สุขภาพดีและที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย
ผักและผลไม้สีต่าง ๆ ซึ่งเป็นแหล่งวิตามินและแร่ธาตุที่มีประโยชน์ อุดมไปด้วยเบต้าแคโรทีน วิตามิน ซี อี และเอ ซึ่งมีส่วนช่วยในการส่งเสริมการทำงานตามปกติของระบบภูมิคุ้มกันเพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดภาวะแทรกซ้อนหรือการติดเชื้อ วิตามินและแร่ธาตุเหล่านี้มีส่วนช่วยในการดูดซึมสารอาหารต่าง ๆ เข้าสู่ร่างกาย
ผู้ป่วยที่อยู่ในระยะพักฟื้นควรได้รับสารอาหารที่หลากหลายครบ 5 หมู่ เพื่อช่วยให้ร่างกายมีสุขภาพที่ดีและลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนในระหว่างพักฟื้นได้
ระหว่างการพักฟื้นของผู้ป่วย อาหารที่ควรเลี่ยง เนื่องจากอาจส่งผลต่อสุขภาพและทำให้ฟื้นตัวได้ช้า เช่น อาหารรสจัด อาหารที่มีไขมันสูง กลุ่มอาหารเบเกอรี่ อาหารหมักดองอาหารแปรรูปจากเนื้อสัตว์ เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์และคาเฟอีน และอาหารกึ่งสุกกึ่งดิบ เนื่องจากอาหารเหล่านี้สามารถเพิ่มการอักเสบของร่างกายได้
นอกจากอาหารบางประเภทที่ควรหลีกเลี่ยงแล้ว การปรับพฤติกรรมถือเป็นอีกหนึ่งความจำเป็น โดยผู้ป่วยควรหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ การนอนดึก หรือความเครียด เพื่อให้ทั้งร่างกายและจิตใจได้พักผ่อนและฟื้นฟูได้อย่างเต็มที่
ร่วมกับการรับประทานอาหารหลักให้หลากหลายครบ 5 หมู่ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ อาหารทางการแพทย์ ต้องใช้ภายใต้คำแนะนำของแพทย์
TH.2025.61844.ENS.1 (v1.0)©2025Abbott
อาการกล้ามเนื้อลีบเป็นหนึ่งในอาการที่อาจเกิดขึ้นได้กับผู้ป่วยที่จำเป็นต้องนอนติดเตียงเป็นเวลานาน เนื่องจากไม่ได้เคลื่อนไหวร่างกาย
เมื่ออายุมากขึ้นร่างกายจะเกิดความเสื่อมถอย มวลกล้ามเนื้อลดลง ทำให้เสียสมดุลในการเคลื่อนไหว การหกล้มในผู้สูงอายุเป็นเรื่องที่เกิดได้ง่ายและใกล้ตัวมาก
ภาวะผู้ป่วยติดเตียงเป็นภาวะที่พบได้ในผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุ ซึ่งเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น หลังการผ่าตัดใหญ่ การป่วยเป็นโรคเรื้อรัง
คุณกำลังจะออกจากหน้าเว็บไซต์ Ensure.co.th นี่เป็นความตั้งใจของคุณหรือไม่? หากใช่คลิก “ตกลง” เพื่อยืนยัน
แต่หากไม่ใช่คลิก “ยกเลิก” หากคุณออกจากหน้านี้ โปรดรับทราบว่า Abbott จะไม่รับผิดชอบต่อเนื้อหาอีกต่อไป
