ហេតុអ្វីបានជាការលូតលាស់របស់កូនខ្ញុំ មិនត្រឹមត្រូវតាមស្ដង់ដា?

ហេតុអ្វីបានជាការលូតលាស់របស់កូនខ្ញុំ មិនត្រឹមត្រូវតាមស្ដង់ដា?

Banner
Banner
Banner

កម្ពស់របស់កុមារក្នុងវ័យលូតលាស់ដំបូង គឺជាសញ្ញាសម្គាល់ដ៏សំខាន់មួយដែលបញ្ជាក់ពីការលូតលាស់ដែលមានសុខភាពល្អ។ វាក៏មានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងការអភិវឌ្ឍខួរក្បាល និងជំនាញភាសាផងដែរ។ តាមពិតទៅ កុមារដែលមានកម្ពស់មិនត្រូវតាមកម្រិតស្តង់ដាតាមអាយុ ត្រូវបានចាត់ទុកថាទទួលរងពីស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរមួយហៅថា ជំងឺក្រិន។1

កុមារដែលមានបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់ អាចនឹងមិនខ្វះកាឡូរីនោះទេ ប៉ុន្តែអាចនឹងខ្វះអាហារូបត្ថម្ភ ដោយសារតែមិនព្រមញ៉ាំអាហារ ឬការខ្វះអាហារូបត្ថម្ភដែលមានតុល្យភាព។1

តើលោកអ្នកដឹងទេថា ប្រហែលជា 22% នៃកុមារនៅទូទាំងពិភពលោកដែលមានអាយុក្រោម 5 ឆ្នាំ គឺមានបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់2  

បញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់ គឺជាបញ្ហាដែលប៉ះពាល់ដល់កុមារពេញមួយជីវិត។ វាមិនមែនត្រឹមតែធ្វើឱ្យកុមារទាបនោះទេ ប៉ុន្តែការសិក្សាជាច្រើនបានបង្ហាញថា ការលូតលាស់មិនបានល្អអាចបណ្ដាលឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព និងជម្រើសជីវិតជាច្រើនដែលកុមារត្រូវប្រឈមនៅពេលពេញវ័យ3

ប៉ុន្តែដំណឹងល្អនោះគឺថា បញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់ជារឿងដែលអាចចៀសវាងបាន។ ជំហានដំបូងគឺត្រូវវាស់ និងប្រៀបធៀបកម្ពស់របស់កូនអ្នកទៅនឹងកម្រិតមធ្យមជាសកលរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO)។

តើអ្វីទៅជាការក្រិនមិនលូតកម្ពស់?  

កុមារត្រូវបានចាត់ទុកថាក្រិន នៅពេលដែលពួកគេទាបជាងកម្ពស់សមរម្យតាមអាយុ។ វាជាលទ្ធផលដែលកើតចេញពីការខ្វះអាហារូបត្ថម្ភគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងអំឡុងពេលសំខាន់បំផុតនៃការលូតលាស់ និងអភិវឌ្ឍន៍។²

តើបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់អាចវាស់វែងបានដែរឬទេ? 

អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បានបង្កើតស្តង់ដាជាសកល ដោយផ្អែកលើទិន្នន័យពីប្រទេសចំនួន 6 ដើម្បីបង្កើតតារាងកម្ពស់សម្រាប់គ្រប់វ័យ។4

តស់! យើងមកមើលតារាងនេះ ដែលប្រៀបធៀបកម្ពស់រវាងក្មេងប្រុស និងក្មេងស្រីអាយុ 3 ឆ្នាំ ដែលមានការលូតលាស់ធម្មតា ជាមួយនឹងក្មេងប្រុស និងក្មេងស្រីអាយុ 3 ឆ្នាំ ដែលមានបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់។ តើអ្នកសង្កេតឃើញពីភាពខុសគ្នានៃកម្ពស់រវាងក្មេងទាំងពីរក្រុមនេះដែរឬទេ?5,6

នេះគឺជាវិធីសាស្ត្រដ៏សាមញ្ញមួយដើម្បីធ្វើការវិនិច្ឆ័យលើបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់។ អ្វីដែលអ្នកត្រូវធ្វើគឺគ្រាន់តែវាស់កម្ពស់របស់កូនអ្នក ហើយប្រៀបធៀបវាជាមួយនឹងកម្រិតដែលបានកំណត់ទុកជាមុនរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក។ 

ប្រសិនបើកម្ពស់របស់កូនអ្នកស្ថិតនៅលើសពីកម្រិតធម្មតា (នៅលើ ឬលើសពីបន្ទាត់ពណ៌បៃតង) នោះមានន័យថាកូនរបស់អ្នកកំពុងលូតលាស់បានល្អ។ បើមិនដូច្នោះទេ ពួកគេអាចនឹងប្រឈមនឹងហានិភ័យនៃបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់។ សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យរបស់អ្នក ដើម្បីស្វែងរកមូលហេតុ។5,6

ហេតុអ្វីបានជាកើតមានបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់?   

មូលហេតុចម្បងមួយនៃបញ្ហាក្រិនគឺអាហារូបត្ថម្ភ...

អាហារូបត្ថម្ភមិនគ្រប់គ្រាន់៖

នៅពេលនិយាយអំពីការទទួលទានអាហារ ទាំងគុណភាពក៏ដូចជាបរិមាណរបស់អាហារគឺសុទ្ធតែមានសារៈសំខាន់។ អតុល្យភាពនៃបរិមាណ និងប្រភេទនៃសារជាតិចិញ្ចឹមណាមួយ អាចប៉ះពាល់ដល់ការលូតលាស់របស់កុមារ។ សារជាតិចិញ្ចឹមនីមួយៗមានតួនាទីពិសេសរៀងៗខ្លួនក្នុងការលូតលាស់ និងការអភិវឌ្ឍរបស់កុមារ។ ឧទាហរណ៍៖ កាបូអ៊ីដ្រាត គឺត្រូវការដើម្បីផលិតថាមពល ប្រូតេអ៊ីន សម្រាប់ការកសាងទំហំសាច់ដុំ និងកម្លាំង។ វីតាមីន និងសារធាតុរ៉ែសម្រាប់មុខងាររាងកាយផ្សេងៗ ដូចជា ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ ការរំលាយអាហារ សមត្ថភាពមើលឃើញច្បាស់របស់ភ្នែក និងការលូតលាស់របស់ឆ្អឹងជាដើម។ 

ប្រូតេអ៊ីនអាចត្រូវបានបែងចែកតាមប្រភេទដោយផ្អែកលើគុណភាពរបស់វា ពោលគឺ តើវាអាចបំពេញតម្រូវការរបស់រាងកាយបានល្អកម្រិតណា។ វាពិតជាសំខាន់ណាស់ដែលរបបអាហាររបស់កូនអ្នកត្រូវតែមានប្រូតេអ៊ីនដែលមានគុណភាពល្អ (ដូចជា ទឹកដោះគោ ផលិតផលដែលមានទឹកដោះគោ ស៊ុត សណ្តែក សាច់ និងត្រី)។ ការខ្វះប្រូតេអ៊ីនដែលមានគុណភាពល្អនៅក្នុងរបបអាហារអាចបណ្តាលឱ្យមានបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់បាន។7-8

ការប្រើប្រាស់សារជាតិចិញ្ចឹមមិនបានត្រឹមត្រូវសម្រាប់រាងកាយ៖

សារជាតិចិញ្ចឹមដែលបានទទួលទានគួរតែត្រូវបានស្រូបយក និងប្រើប្រាស់បានត្រឹមត្រូវនៅក្នុងរាងកាយផងដែរ។ ឧទាហរណ៍ នៅពេលដែលជាតិកាល់ស្យូមពីប្រភពអាហារត្រូវបានទទួលទាន វាត្រូវការវីតាមីន K2 ដើម្បីបំប្លែងទៅជាទម្រង់ដែលអាចជ្រាបទៅក្នុងឆ្អឹង ដើម្បីលូតលាស់។ 

បាក់តេរីនៅក្នុងពោះវៀនដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ដើម្បីសម្រេចបាននូវការស្រូបយក និងការប្រើប្រាស់សារជាតិចិញ្ចឹមបានត្រឹមត្រូវនៅក្នុងរាងកាយ។ ពួកវាជួយក្នុងការស្រូបយកសារជាតិចិញ្ចឹមពីអាហារ ហើយក៏ដើរតួនាទីក្នុងការផ្តល់នូវប្រព័ន្ធភាពស៊ាំប្រឆាំងជំងឺផងដែរ។ 

អតុល្យភាព ឬការខ្វះបាក់តេរីល្អនៅក្នុងពោះវៀនអាចនាំឱ្យមានការស្រូបយក និងការប្រើប្រាស់សារជាតិចិញ្ចឹមមិនគ្រប់គ្រាន់ ដែលបណ្តាលឱ្យមានបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់។9-11

ការទទួលទានវីតាមីន និងសារធាតុរ៉ែមិនគ្រប់គ្រាន់៖

វីតាមីន និងសារធាតុរ៉ែមានមុខងារសំខាន់នៅក្នុងរាងកាយ ដូចជា ការពង្រឹងឆ្អឹង ការប្រឆាំងនឹងការឆ្លងជំងឺ និងការព្យាបាលមុខរបួសជាដើម។ វីតាមីន និងសារធាតុរ៉ែគឺចាំបាច់ដើម្បីឱ្យរាងកាយដំណើរការបានត្រឹមត្រូវ និងមានសុខភាពល្អ។ ប្រសិនបើរបបអាហាររបស់កូនអ្នកខ្វះសារជាតិចិញ្ចឹមសំខាន់ៗទាំងនេះ ដូចជា វីតាមីន D សារធាតុរ៉ែដូចជា ស័ង្កសី ជាតិដែក និងកាល់ស្យូមជាដើម វាអាចបណ្តាលឱ្យមានបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់។8

បន្ថែមពីនេះ អ្នកអាចស្វែងរកព័ត៌មានបន្ថែមពីអង្គការយូនីសេហ្វ (UNICEF) ឬ អង្គការសុខភាពពិភពលោក និងត្រូវពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យដើម្បីបញ្ជាក់ថាកូនអ្នកគ្មានស្ថានភាពសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរណាមួយឡើយ។   

ការយល់ខុស៖ ហ្សែនតំណពូជអាចបង្កឱ្យកើតមានបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់   

 មនុស្សជាច្រើនជឿថា ប្រសិនបើឪពុកម្តាយមានកម្ពស់ទាប នោះកូនៗរបស់ពួកគេក៏នឹងមានកម្ពស់ទាបដូចគ្នា។ ប៉ុន្តែនោះមិនមែនជាការពិតទេ! 

ការស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថា កត្តាបរិស្ថាន រួមទាំងអាហារូបត្ថម្ភមានឥទ្ធិពលខ្លាំងលើការលូតកម្ពស់ក្នុងកំឡុងពេលនៅវ័យកុមារជាជាងកត្តាហ្សែន។ 

តើអ្នកដឹងទេថា 80% នៃកម្ពស់របស់កុមារត្រូវបានកំណត់ដោយកត្តាដូចជាអាហារូបត្ថម្ភ ហើយមានតែ 20% ប៉ុណ្ណោះដែលអាស្រ័យលើកត្តាហ្សែនតំណពូជ?1

បញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់ មិនមែនគ្រាន់តែជារឿងកម្ពស់ទាបនោះទេ។ សូមស្វែងយល់ពីផលប៉ះពាល់របស់វា!   

បញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់ គឺជាបញ្ហាដែលមានការចាប់ផ្តើមតាំងពីដំបូង និងមានផលវិបាកយូរអង្វែង។ វាអាចនាំឱ្យមានផលប៉ះពាល់ដែលមិនអាចកែប្រែបាន និងមានរយៈពេលវែង ទៅលើការអភិវឌ្ឍរាងកាយ និងបញ្ញាស្មារតីរបស់កុមារ។1-3 បញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់ គឺជាបញ្ហាដែលមានការចាប់ផ្តើមតាំងពីដំបូង និងមានផលវិបាកយូរអង្វែង។ វាអាចនាំឱ្យមានផលប៉ះពាល់ដែលមិនអាចកែប្រែបាន និងមានរយៈពេលវែង ទៅលើការអភិវឌ្ឍរាងកាយ និងបញ្ញាស្មារតីរបស់កុមារ។1-3  

លទ្ធផលសិក្សាមិនល្អនៅសាលា 

ការខ្វះសារជាតិចិញ្ចឹមអាចនាំឱ្យមានការអភិវឌ្ឍខួរក្បាលមិនបានល្អពេញលេញ ដែលបណ្ដាលឱ្យមានកម្រិត IQ ទាប សមត្ថភាពរៀនសូត្រថយចុះ ពិបាកផ្ចង់អារម្មណ៍ និងមានបញ្ហាការចងចាំ។13,14

តើកូនរបស់អ្នករើសចំណី និងញ៉ាំតិចមែនទេ? 

ការទទួលបានសារជាតិចិញ្ចឹមមិនគ្រប់គ្រាន់ ឬខ្វះខាត អាចនាំឱ្យប្រព័ន្ធភាពស៊ាំចុះខ្សោយ ដែលបណ្តាលឱ្យកុមារឈឺញឹកញាប់ ហើយប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការលូតលាស់។   

ការថយចុះសម្ថភាពរាងកាយ  ការថយចុះសម្ថភាពរាងកាយ  

កុមារដែលមានបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់ អាចនឹងមិនមានសមត្ថភាពរាងកាយល្អដូចកុមារទូទៅនោះទេ។ ពួកគេក៏មានការធ្វើចលនាតិចតួចផងដែរ ដែលនេះជាកត្តាកាត់បន្ថយភាពជោគជ័យរបស់ពួកគេក្នុងការលេងកីឡាដូចជា បាល់បោះ បាល់ទះ ការហែលទឹក អត្តពលកម្ម និងការចែវទូកជាដើម។15,16

លូតលាស់ទៅជាមនុស្សពេញវ័យដែលក្រិនមិនលូតកម្ពស់

ការសិក្សាមួយក្នុងចំណោមមនុស្សពេញវ័យបានបង្ហាញថា កុមារដែលមានបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់ នៅពេលលូតលាស់ធំឡើង នៅតែមានកម្ពស់ទាបជាងគេពី 6 ទៅ 9 សង់ទីម៉ែត្រ។17

តើកូនរបស់អ្នករើសចំណី និងញ៉ាំតិចមែនទេ? 

ការសិក្សាមួយបានបង្ហាញថា មនុស្សពេញវ័យដែលមានកម្ពស់ខ្ពស់ អាចទទួលបានការងារជាអ្នកគ្រប់គ្រង ព្រោះពួកគេត្រូវបានគេមើលឃើញថាមានគុណសម្បត្តិជាអ្នកដឹកនាំ។18,19

ហានិភ័យខ្ពស់នៃជំងឺដែលបណ្តាលមកពីរបៀបរបបរស់នៅ

កុមារដែលមានបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់ ប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការកើតជំងឺដែលបណ្តាលមកពីរបៀបរបបរស់នៅ និងជំងឺមហារីក នៅពេលពេញវ័យ។1

តើត្រូវការពារបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់ដោយរបៀបណា? ខាងក្រោមនេះជាអ្វីដែលអ្នកអាចធ្វើបាន។

  • អាហារូបត្ថម្ភមិនគ្រប់គ្រាន់ គឺជាមូលហេតុដ៏ចម្បងមួយនៃបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់។ ដូច្នេះ វាជារឿងសំខាន់ណាស់ដែលកុមារត្រូវទទួលទានរបបអាហារដែលមានតុល្យភាព និងសុខភាពល្អ រួមជាមួយនឹងការទទួលទានប្រូតេអ៊ីនដែលមានគុណភាពខ្ពស់ឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់។ អាហារូបត្ថម្ភល្អគួរមានដូចខាងក្រោម៖ 
  •  របបអាហារមានតុល្យភាព៖ របបអាហារដែលមានសុខភាពល្អ និងមានតុល្យភាពមិនមែនមានត្រឹមតែកាឡូរីប៉ុណ្ណោះទេ។ អ្នកត្រូវការភាគរយសមរម្យនៃកាបូអ៊ីដ្រាត (គ្រាប់ធញ្ញជាតិ) ប្រូតេអ៊ីន (សាច់ ឬគ្រាប់ធញ្ញជាតិ) បន្លែ ផ្លែឈើ និងផលិតផលទឹកដោះគោ។8
  •  ប្រូតេអ៊ីនដែលមានគុណភាពល្អ ពីប្រភពដូចជា ផលិតផលទឹកដោះគោ សណ្តែក សាច់ និងត្រី ក៏មានសារៈសំខាន់ផងដែរក្នុងការការពារបញ្ហាក្រិនមិនលូតកម្ពស់។8
  •  វីតាមីន និងសារធាតុរ៉ែ៖ ទាំងនេះគឺជាមីក្រូសារជាតិចិញ្ចឹម ដែលជួយឱ្យរាងកាយរំលាយ និងប្រើប្រាស់អាហារូបត្ថម្ភដែលយើងទទួលទាន។8
  •  ប្រសិនបើកូនរបស់អ្នកជាក្មេងរើសចំណី ឬអ្នកព្រួយបារម្ភថា គាត់ទទួលទានអាហារមិនគ្រប់គ្រាន់ ទទួលទានអាហារមិនមានតុល្យភាព ឬធ្លាក់ខ្លួនឈឺញឹកញាប់ពេក សូមពិចារណាឱ្យគាត់ញ៉ាំផលិតផលអាហារបំប៉នសម្រាប់កុមារ។  
  •  ត្រូវប្រាកដថាកូនរបស់អ្នកបានធ្វើលំហាត់ប្រាណគ្រប់គ្រាន់ជាទៀងទាត់។ កុមារដែលបានធ្វើសកម្មភាពរាងកាយគ្រប់គ្រាន់ នឹងលូតកម្ពស់បានល្អជាង ព្រោះការធ្វើលំហាត់ប្រាណជួយជំរុញការផលិតអ័រម៉ូនលូតលាស់។15
  • ត្រូវប្រាកដថាកូនរបស់អ្នកបានសម្រាកគ្រប់គ្រាន់។ អ័រម៉ូនលូតលាស់ត្រូវបានបញ្ចេញនៅពេលយប់ ហើយកុមារដែលគេងបានគ្រប់គ្រាន់ លូតលាស់បានល្អជាងកុមារដែលគេងមិនគ្រប់គ្រាន់។21


ការស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថា ការផ្តល់នូវផលិតផលអាហារបំប៉នសម្រាប់កុមារដែលពេញលេញ និងមានតុល្យភាព ជាផ្នែកមួយនៃរបបអាហាររបស់កុមារដែលប្រឈមនឹងហានិភ័យ អាចជួយឱ្យពួកគេទទួលបានសារជាតិចិញ្ចឹមបានប្រសើរឡើង។20  

ចាប់ផ្ដើមឥឡូវនេះ៖ ការគិតគូរ និងជួយទាន់ពេលវេលា អាចជួយឱ្យការលូតលាស់របស់កូនអ្នកបានល្អប្រសើរវិញ   ចាប់ផ្ដើមឥឡូវនេះ៖ ការគិតគូរ និងជួយទាន់ពេលវេលា អាចជួយឱ្យការលូតលាស់របស់កូនអ្នកបានល្អប្រសើរវិញ  

នៅពេលដល់ដំណាក់កាលដែលកុមារពេញវ័យ ពួកគេមិនអាចស្តារកម្ពស់មកវិញបានដូចនឹងការឡើងទម្ងន់នោះទេ។ អ្នកត្រូវតែធ្វើការផ្លាស់ប្តូរអាហារូបត្ថម្ភរបស់កូនអ្នកជាបន្ទាន់។ ប្រសិនបើទុកបញ្ហានេះចោលដោយមិនបានដោះស្រាយ កូនរបស់អ្នកអាចនឹងលូតលាស់ទៅជាមនុស្សពេញវ័យដែលមានកម្ពស់ទាបជាងគេ។  

សូមចាប់ផ្ដើមឱ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ដើម្បីផ្តល់អាហារូបត្ថម្ភល្អដល់កូនអ្នក និងជួយឱ្យពួកគេឈានដល់សក្តានុពលនៃការលូតលាស់ពេញលេញ​ ហើយត្រូវប្រាកដថា អ្នកបានវាស់វែង និងតាមដានការលូតលាស់របស់កូនលោកអ្នកជាទៀងទាត់ផងដែរ។

ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីរបៀបដែលផលិតផលអាហារបំប៉នពេញលេញ PediaSure® អាចជួយឱ្យកូនអ្នកលូតលាស់បានល្អ!  

សូមពិគ្រោះជាមួយអ្នកជំនាញផ្នែកថែទាំសុខភាព ប្រសិនបើអ្នកមានកង្វល់ទាក់ទងនឹងការលូតលាស់របស់កូនអ្នក និងអំពីតម្រូវការអាហារូបត្ថម្ភតាមស្ថានភាពជាក់ស្ដែងរបស់ពួកគេ។

References:

1 WHO Departmental News. Stunting in a nutshell. Available [Online] at: https://www.who.int/news/item/19-11-2015-stunting-in-a-nutshell Accessed on 3 Nov 2022
2 Levels and trends in child malnutrition: UNICEF/WHO/The World Bank Group joint child malnutrition estimates: Key findings of the 2021 edition. Available [Online] at: https://www.who.int/publications/i/item/9789240025257 Accessed on 2 Nov 2022.
3 Soliman A, et al. Acta Biomed 2021; Vol. 92, N. 1: e2021168 DOI: 10.23750/abm.v92i1.11346
4 de Onis M and Branca F. Maternal & Child Nutrition. 2016;12(Suppl.1):12–26
5 WHO. Height-for-age. Boys. Available [Online] at: https://cdn.who.int/media/docs/default-source/child-growth/child-growth-standards/indicators/length-height-for-age/sft_lhfa_boys_z_2_5.pdf?sfvrsn=e70e3a87_7 Accessed 3 Nov 2022.
6 WHO. Height-for-age. Girls. Available [Online] at: https://cdn.who.int/media/docs/default-source/child-growth/child-growth-standards/indicators/length-height-for-age/sft_lhfa_girls_z_2_5.pdf?sfvrsn=72bff814_9 Accessed 3 Nov 22.
7 Maulidiana AR and Sutjiati E. Journal of Public Health Research 2021;10:2161.
8 Milward J. Nutrition Research Reviews. 2017;30:50-72.
9 Vonaesch P, et al. PNAS. 2018;115(36):E8489–E8498.
10 Iddrisu I, et al. Nutrients 2021, 13, 2727. DOI: 10.3390/nu13082727.
11 Cahyawati PN and Sujaya N. BAJ 2021;4(1):1-4.
12 Wu H, et al. Front. Nutr. 8:650976. DOI: 10.3389/fnut.2021.650976.
13 Aurora WID, et al. Advances in Engineering Research. 2015. DOI: 10.2991/aer.k.210825.032
14 Alam A, et al. PlosOne. 2020;15(1):e0227839. DOI: 10.1371/journal.pone.0227839
15 Torun B and Viteri FE. Available [Online] at: https://archive.unu.edu/unupress/food2/UID06E/UID06E18.HTM Accessed on 3 Nov 2022.
16 Bhadra C and Singh S. IOSR Journal of Sports and Physical Education. 2016;3(1):27-29.
17 Coly AN, et al. Journal of Nutrition. 2006;136: 2412–2420.
18 Judge TA. Journal of Applied Psychology. 2004;89(3):428-441.
19 Schick A and Steckel RH. Journal of human capital. 2015;9(1):94-115.
20 Pham DT, et al. Op NutrJ. 2019;13:43-52.
21 Gulliford MC, et al. Archives of Disease in Childhood 1990; 65: 119-122

KHM.2025.68476.PDS.1 (v1.1)

ប្រភេទផលិតផល